Rượu ghè làng Vân có hương vị ngọt dịu làm say lòng người.
Nồng nàn rượu ghè làng Vân
Cũng như nhiều ngôi làng khác trên địa bàn tỉnh, bà con làng Vân vẫn giữ thói quen tự ủ rượu ghè để tiếp đón khách quý, dùng trong các lễ cúng của gia đình hay việc chung của làng. Tùy vào từng vùng mà người dân sẽ lưu giữ cho mình những công thức riêng khiến hương vị rượu thêm thơm ngon, nhưng không phải nơi nào cũng đem đến niềm thương nhớ như rượu ghè làng Vân.
Để tìm hiểu bí quyết làm nên loại rượu này, chúng tôi tìm đến nhà bà Rơ Châm Blớt, người làm rượu ngon nổi tiếng trong làng. Cả bà Blớt và chồng là ông Rơ Mah Khil đều đang ở nhà. Giữa căn phòng rộng, ông bà đặt một ghè rượu cùng rổ trứng gà luộc sẵn để tiếp đón khách quý. Cạnh đó, bà Blớt bày biện bộ chày cối bằng sắt, mẹt cơm nấu sẵn để nguội và miếng men khô truyền thống do tự tay bà làm. Bà Blớt chia sẻ: “Rượu ghè của làng chúng tôi chỉ dùng men tự làm thôi, không mua men người ta bán vì sợ khi ủ rượu sẽ không ngon, uống vô lại đau đầu”. Bà Blớt cho hay, chất men lấy từ vỏ jam-một loại cây có nhiều trong rừng. Vỏ cây jam đập dập, ngâm với nước. Các nguyên liệu khác gồm ớt, riềng, mía trắng, mướp đắng đem giã nhuyễn trộn với nước ngâm vỏ cây jam, trộn thêm bột gạo cho quyện lại rồi bọc lá riềng ủ trong vòng 5 ngày. Sau đó vo thành từng viên, phơi trên giàn bếp cho đến khi men khô thì đem cất, khi nào cần ủ rượu đem ra giã mịn, trộn đều với cơm mới nấu để nguội và ít cám gạo. Tất cả cho vào ghè, phủ lên trên một lớp trấu, sau đó bịt kín miệng ghè rồi ủ trong vòng 2 tuần thì đem ra dùng. Vì là men tự làm hoàn toàn từ nguyên liệu tự nhiên nên rượu ghè để càng lâu uống càng ngon mà không sợ bị hỏng.
Sau một hồi trò chuyện, bà Blớt nhanh tay giã mịn một miếng men, rồi từng bước ủ một ghè rượu cho chúng tôi “mục sở thị”. Ông Khil cho biết: “Ngày trước, mỗi dịp giã men rượu, cả làng tập trung ở nhà chúng tôi để cùng làm, vui lắm. Ngày giã men thì chỉ làm duy nhất công việc giã men thôi, không ai được làm bất kỳ việc gì khác. Men ủ xong thì chia cho từng nhà đem về làm rượu. Khi làm men mà trong nhà có con vật gì mang bầu cũng không được giã, ông bà kiêng vì sợ nó nghe tiếng chày thì kinh sợ, không tốt. Đến giờ, mình vẫn lưu giữ cách làm men rồi dạy cho con cái để nó tiếp nối, không làm mất đi hương vị rượu ghè của làng”.
Lần lượt, chúng tôi được mời vít một cang từ ghè rượu mà bà Blớt đã chuẩn bị sẵn. Vị ngọt dịu đọng lại nơi cuống họng, hương men cay cay len lỏi lên cánh mũi đem lại một cảm giác ngất ngây dễ chịu. Vì vậy, những ai từng được thưởng thức một lần đều khó có thể quên được hương vị đậm đà, thơm ngon của loại rượu truyền thống độc đáo này.
Anh Vũ Hồng Trường-cán bộ Văn hóa-Thông tin thị trấn Ia Ly cho hay: “Hầu hết các ngôi làng ở thị trấn vẫn còn lưu giữ cách làm rượu ghè truyền thống, nhưng nổi danh nhất vẫn là rượu ghè làng Vân. Cách làm men ủ độc đáo đem đến cho rượu ghè một hương vị khó tả. Cùng với những nét văn hóa đặc sắc như cồng chiêng, đan lát, dệt thổ cẩm, chúng tôi vẫn thường động viên, khuyến khích bà con gìn giữ, trao truyền cách làm rượu ghè truyền thống để lưu giữ một sản phẩm đặc trưng của người Jrai ở Ia Ly nói riêng, huyện Chư Pahnói chung”.
Theo Baogialai.com.vn
Gia Lai: Đẩy mạnh phát triển điện mặt trời trên mái nhà
Điện mặt trời được xem là nguồn năng lượng vô tận, và trước tình hình giá điện tăng cao như hiện nay, điện mặt trời có thể nói là giải pháp để vừa tiết kiệm chi phí cho các gia đình, đồng thời góp phần tiết kiệm nguồn điện cho quốc gia. Cùng với các địa phương khác trên cả nước, tại Gia Lai, điện mặt trời trên mái nhà đã và đang được Công ty Điện lực Gia Lai (PC Gia Lai) khuyến khích đẩy mạnh phát triển.
Chú trọng tuyên truyền điện mặt trời
Bắt đầu từ năm 2018, PC Gia Lai đã cho lắp đặt và vận hành công trình điện mặt trời trên mái nhà (ĐMTTMN) tại trụ sở của đơn vị. Đến nay Công ty đã hoàn thành việc lắp đặt ĐMTMN tại nhà điều hành của 15 Điện lực địa phương, với tổng công suất là 443,52 kWp. Đồng thời PC Gia Lai cũng đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích khách hàng sử dụng điện lắp đặt hệ thống ĐMTTMN. Nhờ vậy tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã có 48 khách hàng lắp đặt ĐMTTMN với công suất khoảng 610 kWp và còn nhiều khách hàng đang làm thủ tục để triển khai lắp đặt, trong đó TP Pleiku là địa phương nhiều nhất.
Nhiều hộ dân sử dụng công nghệ điện mặt trời áp mái tại gia đình.
Trao đổi với PV, bà Nguyễn Thị Bích Liễu – Phó giám đốc Điện lực Pleiku, Gia Lai cho biết: “Điện lực Pleiku đã ký kết hợp đồng và lắp công tơ 2 chiều cho dự án điện áp mái đối với 32 hộ, trong đó có 24 hộ sinh hoạt và còn lại là tổ chức. Trong thời gian tới, Điện lực Pleiku sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá đến khách hàng về dự án điện áp mái để đầu tư cho phù hợp”.
Theo PC Gia Lai, tùy theo nhu cầu của khách hàng sử dụng điện mà hệ thống ĐMTTMN được lắp đặt có công suất lớn hay nhỏ. Trong đó, để được công suất 1kWp, khách hàng phải lắp đặt 3 tấm pin mặt trời với tổng diện tích 6m2 và chi phí này trước đây vào khoảng từ 25 – 30 triệu đồng nhưng nay chỉ còn khoảng từ 16 – 20 triệu đồng. Với quy trình hoạt động là ánh sáng mặt trời chiếu vào pin mặt trời, biến đổi thành dòng điện một chiều theo hiệu ứng quang điện, dòng điện một chiều này sẽ được thiết bị inverter chuyển đổi thành dòng điện xoay chiều với điện áp và tần số đúng chuẩn để hòa lưới điện quốc gia. Lúc này phụ tải tiêu thụ điện sẽ được cấp điện bởi cả hai nguồn điện song song, tuy nhiên sẽ ưu tiên sử dụng điện mặt trời, chỉ khi điện mặt trời không sản sinh đủ lượng điện cung cấp cho hệ thống thì các phụ tải tiêu thụ mới nhận điện từ điện lưới.
Ngược lại, khi nguồn năng lượng mặt trời cấp thừa cho phụ tải thì phần thừa đó sẽ phát lên lưới điện để bán cho ngành Điện. Với giá bán điện lại cho ngành Điện là 9,35 Cent/kWh (tương đương hơn 2.100 đồng/kWh) thì việc đầu tư này hoàn toàn khả thi và thực tế là rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã thực hiện.
Lợi ích nhiều mặt
Công nghệ điện mặt trời áp mái giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường.
Anh Lê Tuấn Thành – phường Ia Kring, TP Pleiku, Gia Lai cho biết: “Gia đình tôi đã lắp đặt hệ thống điện áp mái khoảng 3 – 4 năm nay, nhờ hệ thống này mà tiền điện chỉ còn khoảng 50.000 -100.000 đồng/tháng, trong khi trước đây bình quân mỗi tháng tốn hơn 1 triệu đồng, đó là chưa kể điện tăng giá lâu nay”. Cũng theo anh Thành, mặc dù thời tiết Gia Lai mưa nhiều, nhưng vào mùa mưa sản lượng điện cũng đạt 2/3 so với mùa mưa bình thường ở các nơi khác. Và với xu thế tăng giá điện liên tục thì chỉ khoảng 5 – 6 năm là có thể hoàn vốn đầu tư.
Còn theo anh Nguyễn Văn Hóa – GĐ Công ty TNHH MTV Thiết kế Thiên Ý (TP Pleiku), theo dõi trong 6 tháng vừa qua, chi phí tiền điện phải trả của anh đã giảm được 1/3 nhờ hệ thống điện áp mái. “Trước đây hóa đơn tiền điện tầm 1,9 – 2 triệu đồng, giờ chỉ còn 1,3 – 1,4 triệu thôi, do vậy tôi đang tính toán khả năng lắp đặt thêm hệ thống điện mặt trời áp mái”, anh Hóa nói.
Với công suất nhỏ, tiện dụng, ĐMTTMN không chỉ giúp tiết kiệm chi phí tiền điện cho khách hàng, mà còn góp phần giảm áp lực về đầu tư nguồn điện cũng như hệ thống lưới điện, giảm ô nhiễm môi trường… Để khuyến khích khách hàng triển khai sử dụng ĐMTTMN, thúc đẩy phát triển ĐMTTMN trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, Công ty Điện lực Gia Lai đã và đang hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn ký hợp đồng, nghiệm thu hệ thống pin mặt trời, thay công tơ đo đếm 2 chiều đảm bảo không quá 2 ngày sẽ đóng điện hòa lưới điện, cũng như hướng dẫn việc thanh toán tiền cho khách hàng.
Bên cạnh đó, với hướng dẫn về ký hợp đồng và thanh toán tiền ĐMTTMN đã có của Bộ Công thương, PC Gia Lai cũng đang thực hiện ký hợp đồng và thanh toán tiền mua điện cho các khách hàng đã lắp ĐMTTMN. Nhờ vậy khách hàng được tạo điều kiện thuận lợi để vừa tiết kiệm tiền điện, lại có thêm nguồn thu từ việc bán điện cho ngành Điện.
Theo Danviet.vn
XEM THÊM : Gia Lai: “Bức tử” hàng trăm gốc thông… để lấy vỏ trồng lan, Thêm 150 ha rừng thông bị xâm hại