Khi nào cho bé ăn dặm? Mỗi cột mốc trong cuộc đời trẻ đều là những thời điểm quan trọng và đáng nhớ. Nụ cười đầu tiên, lần đầu biết lật hay biết nói, đều là những trải nghiệm mà cha mẹ đều ghi nhớ. Đó là minh chứng cho sự lớn lên từng ngày của con yêu. Lần đầu ăn dặm của con cũng vậy. Đây là thời điểm cha mẹ vừa háo hức vừa lo lắng. Vì không biết lúc nào là thời điểm thích hợp nhất cho con. Có rất nhiều thông tin về thời điểm bắt đầu ăn dặm cho trẻ. Tuy nhiên, chúng ta cần phải nhận thức được lúc nào là phù hợp nhất mà trẻ sẵn sàng cho việc ăn dặm.
Bài viếtNỔI BẬT
Khi nào cho bé ăn dặm và lưu ý các mẹ quan tâm.
1. Khi nào bắt đầu cho bé ăn dặm?
Giai đoạn ăn dặm trẻ cần ăn bổ sung vì nhu cầu năng lượng tăng. Từ khi bé được 6 tháng tuổi năng lượng từ sữa mẹ chỉ đủ cung cấp khoảng 450kcal/ngày, trong khi đó giai đoạn này trẻ cần khoảng gần 700kcal/ngày. Do vậy, ăn dặm đúng cách là cần thiết để bù đắp khoảng cách thiếu hụt năng lượng này và lượng thức ăn trong các bữa ăn dặm cũng cần tăng lên khi trẻ lớn lên (tăng về số lượng và đậm độ đặc dần lên), nếu không đảm bảo đủ bữa ăn dặm trẻ sẽ còi cọc, phát triển chậm. Hơn nữa trong giai đoạn này, lượng sắt dự trữ không còn, do vậy trẻ sẽ thiếu sắt nếu chỉ được cung cấp từ nguồn sữa mẹ, do vậy ăn dặm sẽ là nguồn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết bù đắp sự thiếu hụt đó. Nếu cơ thể trẻ không có đủ lượng sắt cần thiết trẻ sẽ bị thiếu máu. Khoảng thiếu hụt sắt lớn nhất vào lúc trẻ 6 -12 tháng và nguy cơ thiếu máu lớn nhất cũng ở nhóm tuổi này.
Trước 4 tháng tuổi, cơ thể trẻ chưa có đủ men amylase để tiêu hóa chất bột. Do vậy, nếu cho bé ăn dặm trước 4 tháng dễ khiến bé dễ chán sữa mẹ nên bú ít đi, dẫn đến tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu, quan trọng từ sữa mẹ. Điều này làm bé giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển. Mặt khác, bé dễ bị dị ứng thực phẩm do hệ tiêu hóa khi bé 4 tháng tuổi vẫn chưa hoàn thiện, đặc biệt là những bé có cơ địa nhạy cảm. Vì vậy, bé có nguy cơ cao bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa vì hệ tiêu hóa non nớt chưa đủ men để xử lý tinh bột và những thức ăn phức tạp khác.
Ngược lại, nếu cho bé ăn dặm muộn sau 6 tháng tuổi, nhiều khả năng trẻ sẽ đứng cân, tăng trưởng chậm. Bởi vì khi này sữa mẹ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ phát triển.
Một số vấn đề cần lưu ý khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm
Khi bắt đầu nên cho bé ăn bao nhiêu?
Để bắt đầu, hãy thử 1 – 2 muỗng cà phê thức ăn và tăng theo khẩu vị của bé. Đến 12 tháng, nên cho bé ăn khoảng ba bữa nhỏ mỗi ngày cộng với sữa mẹ hoặc sữa bột.
Loại thực phẩm sử dụng khi cho bé ăn dặm
Khi em bé đã sẵn sàng cho ăn dặm, thức ăn đầu tiên nên ở dạng mịn, nghiền hoặc mềm, tùy thuộc vào những gì bé thích. Em bé có thể nhanh chóng chuyển sang thực phẩm băm nhỏ. Sau đó là dạng thực phẩm cắt nhỏ. Nên cho bé sử dụng nhiều dạng thực phẩm khác nhau. Điều này giúp bé học cách nhai và giúp phát triển xương hàm. Ăn dặm cũng giúp khuyến khích tự ăn ở trẻ, ngăn ngừa biếng ăn. Khi bé được 12 tháng tuổi, nên cho bé ăn cùng loại thức ăn mà cả nhà đang ăn. Nhưng bạn có thể vẫn cần cắt một số thực phẩm thành những miếng nhỏ hơn và nấu cho đến khi mềm.
Để tránh trẻ bị hóc thức ăn dẫn đến nghẹt thở, phải luôn giám sát trẻ khi chúng ăn thức ăn đặc. Cẩn thận đặc biệt với các thực phẩm cứng như các loại hạt và thịt có xương nhỏ. Vì đây là những loại thực phẩm dễ bị nghẹn. Nếu em bé đã có thể tự di chuyển xung quanh, hãy đảm bảo bé luôn ngồi trong khi ăn. Nếu bạn ngồi với bé trong khi chúng ăn, bé sẽ ít di chuyển hơn.
Tất cả các loại thực phẩm mới đều rất thú vị đối với bé. Do đó, bạn không cần phải chế biến các loại thực phẩm quá đặc biệt. Bạn cũng có thể cho bé ăn dặm theo bất kỳ thứ tự nào. Miễn là bao gồm thực phẩm giàu chất sắt và dinh dưỡng với dạng phù hợp.
Những thực phẩm giàu chất sắt bao gồm:
- Ngũ cốc cho trẻ sơ sinh có chất sắt.
- Thịt băm, gia cầm và cá.
- Đậu phụ nấu chín và các loại đậu.
- Trứng nghiền, nấu chín (không dùng trứng nấu chưa chín).
Ngoài những thực phẩm giàu chất sắt này, bạn có thể thêm các thực phẩm lành mạnh khác như:
- Rau, củ, quả: khoai tây nấu chín, cà rốt hoặc rau xanh như bông cải xanh.
- Trái cây: chuối, táo, dưa hoặc bơ.
- Ngũ cốc: yến mạch, bánh mì, gạo và mì ống.
- Thực phẩm từ sữa: sữa chua và phô mai đầy chất béo.
Bạn có thể trộn các loại thực phẩm với nhau. Nếu bạn cung cấp cho bé nhiều loại thực phẩm, bé có thể thử nhiều khẩu vị mới và cũng có được đầy đủ các chất dinh dưỡng hơn.
Sữa mẹ và sữa bột cho trẻ trong khi ăn dặm
Tiếp tục cho bú hoặc sử dụng sữa bột cho trẻ ít nhất 12 tháng, ngay cả khi trẻ đã ăn dặm. Nếu bạn không chắc chắn liệu em bé có được cung cấp lượng sữa phù hợp hay không khi bắt đầu ăn dặm, hành vi của bé sẽ nói với bạn.
XEM THÊM : Top những sữa tốt cho bé 1-3 tuổi các mẹ cần biết
Ví dụ, nếu em bé của bạn đã ăn được nhiều thức ăn rắn và từ chối sữa, nghĩa là bé có thể sẵn sàng cho chế độ sữa ít cử hơn nhưng lượng nhiều hơn cho mỗi ngày. Nếu em bé của bạn không quan tâm đến việc ăn dặm, có thể là bé đã uống quá nhiều sữa. Điều này có nghĩa là đã đến lúc cần giảm lượng sữa.
Đến khoảng chín tháng, trẻ sơ sinh nói chung đã phát triển đủ kỹ năng nhai và nuốt để chuyển từ uống sữa trước khi ăn sang uống sữa sau khi ăn. Thức ăn dặm không được dùng để thay thế cho việc bú hoặc uống sữa bột. Nếu thay thế bằng thức ăn quá nhanh, trẻ có thể bị thiếu hụt các dinh dưỡng quan trọng.
Uống nước thời kỳ ăn dặm
Khi bé đã được sáu tháng, bạn có thể bắt đầu cho bé uống nước đun sôi trong cốc vào giờ ăn hoặc vào các thời điểm khác trong ngày. Điều này là để giúp bé có thể tập uống từ cốc. Tuy nhiên bé vẫn không thực sự cần thêm lượng chất lỏng nào ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức ở độ tuổi này. Khi bé đã được 12 tháng, bạn có thể cho trẻ uống nước nhiều hơn.
Thực phẩm và đồ uống nên tránh trong khi ăn dặm
Một số thực phẩm cần tránh cho đến khi bé đủ tuổi:
- Mật ong: cho đến 12 tháng. Điều này là để tránh nguy cơ ngộ độc ở trẻ sơ sinh
- Trứng sống hoặc thực phẩm có chứa trứng sống như mayonnaise tự làm: cho đến 12 tháng. Vì vi khuẩn trong trứng sống có thể gây hại cho trẻ nhỏ.
- Sữa tách béo: cho đến hai tuổi.
- Các loại hạt nguyên chất và thực phẩm cứng: đến ba tuổi. Vì có nguy cơ dễ gây hóc cho trẻ. Bên cạnh đó, nếu bé bị suy dinh dưỡng, bạn cần lưu ý một số điều sau ở bài viết: Trẻ biếng ăn và chế độ dinh dưỡng mà bố mẹ cần biết.
Một số đồ uống nên tránh cho đến khi bé đủ tuổi:
- Sữa bò tiệt trùng đầy đủ chất béo: cho đến 12 tháng.
- Sữa đậu nành, sữa dê và sữa cừu: cho đến hai tuổi (bạn có thể cho các sản phẩm đậu nành tăng cường trước hai tuổi).
- Gạo, yến mạch, hạnh nhân hoặc nước cốt dừa: cho đến khi hai tuổi, trừ khi bạn đã hỏi ý kiến bác sĩ.
- Sữa chưa tiệt trùng các loại, trà, cà phê hoặc nước ngọt có đường: ở mọi lứa tuổi.
Ăn dặm là giai đoạn tuyệt vời của trẻ. Đây là thời điểm trẻ bắt đầu làm quen với nhiều hương vị hơn. Đây cũng là bước chuyển tiếp để trẻ được bổ sung thêm nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển. Cha mẹ hãy chuẩn bị những kiến thức và tâm lý thật thoải mái để có thể giúp trẻ bắt đầu ăn dặm một cách tốt nhất nhé!
