Cách nhận biết cận thị là một trong những từ khóa được search nhiều nhất trên google về chủ đề Sức khỏe đời sống. Trong bài viết này, báo mới Gia Lai sẽ viết bài Cận thị là bệnh gì? Cách nhận biết cận thị THẬT hay GIẢ và phương pháp điều trị cận thị tại nhà.
Cận thị là bệnh gì?
Cận thị là tình trạng bạn không thể nhìn thấy các vật ở xa nhưng các đối tượng gần có thể thấy rõ. Khi bạn cận thị, bạn sẽ thấy khó khăn khi nhìn vật ở xa. Ví dụ như bạn không thể nhận ra biển hiệu đường cao tốc cho đến khi chỉ còn cách một vài mét. Tình trạng này có thể diễn tiến dần dần hoặc nhanh chóng, thường trở nên nặng hơn ở thời thơ ấu và niên thiếu.
Cận thị giả là gì?
Cũng giống như các thuật ngữ y khoa khác như giả u, giả mang thai, giả nghén…., cận thị giả hàm ý không phải là bệnh lý cố hữu mà là những rối loạn thoáng qua rất giống một bệnh hay một hội chứng nào đó.
Cận thị giả được định nghĩa như sau:
Đó là sự chuyển thể tạm thời, không liên tục về mặt khúc xạ của con mắt sang tình trạng cận thị.
Khi đó ảnh của vật được nhìn sẽ hội tụ trước võng mạc (giống như trong cận thị) do sự co thắt thóang qua của cơ thể mi, làm tăng công suất khúc xạ của mắt.
Những rối loạn này ở hai dạng: Thực thể hay cơ năng. Thực thể là do hệ thần kinh phó giao cảm bị kích động quá mức. Cơ năng là do mệt mỏi thị giác hay khó chịu nhất thời của mắt. Rất hay gặp trên sinh viên trong mùa thi hay những người làm nghề dùng mắt quá nhiều.
Trên những người tham gia thực nghiệm tình nguyện, khi bắt họ nhìn gần liên tục trong 7 tiếng sẽ có khoảng 60% bị cận thị ít nhất là -0,5D.
Các loại cận thị thường gặp và cách điều trị
Cận thị đơn thuần (Simple Myopia)
Đây là loại cận thị phổ biến nhất, thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi đi học, từ 10 đến 18 tuổi. Người bị cận đơn thuần thường có độ cận dưới 6 diop và thường đi kèm với loạn thị. Nguyên nhân cận đơn thuần do mắt thường xuyên làm việc trong khoảng cách gần khiến thủy tinh thể phồng lên, không xẹp xuống được. Cận thị đơn thuần thường do chế độ làm việc và di truyền. Bệnh có xu hướng phát triển trong một thời gian và ngưng lại ở một mức độ nhất định.
Cận thị thứ phát (Induced Myopia Or Acquired Myopia)
Nguyên nhân là do sơ hóa thủy tinh thể (nuclear sclerosis), do tác dụng phụ khi tiếp xúc với một số thuốc kê đơn, do đường huyết tăng cao (bệnh tiểu đường) và một số nguyên nhân khác.
Cận thị ban đêm (Nocturnal Myopia Or Night Myopia)
Cận thị ban đêm là tình trạng tầm nhìn và khả năng nhìn bị giảm vào ban đêm hoặc khi ánh sáng yếu. Tuy nhiên vào ban ngày, tầm nhìn của mắt vẫn bình thường. Khi bị cận thị ban đêm, đồng tử sẽ điều tiết giãn ra để thu được nhiều ánh sáng hơn dẫn đến việc hình ảnh bị biến dạng khi đến mắt.

Cận thị giả (Pseudo Myopia)
Xảy ra khi mắt gia tăng điều tiết, các cơ thể mi phụ trách chỉnh khả năng điều tiết của mắt bị co cứng, khiến tầm nhìn xa bị suy giảm tạm thời. Biểu hiện của cận thị giả cũng giống như cận thị bình thường, tuy nhiên mắt sẽ hồi phục tầm nhìn sau một thời gian nghỉ ngơi.
Cận thị thoái hóa (Degenerative Myopia Or Pathological Myopia)
Đây là loại cận thị nặng nhất, người bệnh thường có độ cận trên 6 diop kèm theo thoái hóa bán phần sau nhãn cầu. Khi mắc cận thị thoái hóa, trục nhãn cầu liên tục bị dài ra, khiến độ cận liên tục tăng, tình trạng cận ngày một nặng hơn. Thậm chí bệnh sẽ nguy hiểm hơn nếu không được điều trị kịp thời, gây các bệnh như thoái hóa võng mạc, bong võng mạc, glôcôm… ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe mắt. Tuy nhiên, bệnh loại này là khá hiếm và thường phát triển khi còn nhỏ, vì thế các bậc phụ huynh nên thường xuyên đưa trẻ đi khám tại các bệnh viện mắt uy tín để kịp thời phát hiện cận thị học đường và điều trị.
Cận thị có chữa được không?
Cận thị có thể chữa khỏi bằng phương pháp phẫu thuật mắt. Tuy nhiên, trẻ dưới 18 tuổi chưa đủ tuổi để phẫu thuật tật khúc xạ. Vì vậy phương pháp điều trị cận thị tối ưu nhất là đeo kính. Với những trẻ bị cận thị, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám mắt thường xuyên để kiểm tra tiến triển của tật cận thị, thay kính kịp thời để giúp trẻ nhìn rõ hơn. Việc không thay kính định kỳ sẽ khiến thị lực của trẻ giảm sút, đeo kính sai độ khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn, độ cận tăng nhanh hơn.
Một số phương pháp điều trị cận thị hiện nay gồm:
Đeo kính gọng

Đây là giải pháp thông dụng nhất, ít tốn kém nhất để điều chỉnh tật cận thị. Người bị cận thị thường sử dụng thấu kính phân kỳ. Tuy nhiên kính gọng sẽ đem lại những bất tiện cho người sử dụng như: ít tham gia được các hoạt động thể thao mạnh, tầm nhìn bị mờ khi trời mưa. Thêm vào đó, đây chỉ là giải pháp tạm thời, không điều trị triệt để và chỉ có thể sử dụng được trong một thời gian nhất định, phải thay kính mới khi độ cận tăng.
Đeo kính áp tròng
Kính áp tròng mềm cũng là giải pháp được nhiều người lựa chọn. Ưu điểm của kính áp tròng là thẩm mỹ cao, nhược điểm là có thể bị dị ứng với kính áp tròng nếu mắt mẫn cảm, mắt dễ bị khô. Ngoài ra, kính áp tròng không được vệ sinh đúng cách có thể gây viêm nhiễm mắt. Bệnh nhân phải thay kính khi hết hạn sử dụng và chi phí mỗi lần thay kính tương đối cao.
Chỉnh hình giác mạc tạm thời bằng Ortho K

Phương pháp này sử dụng để trị cận thị cho người chưa đủ tuổi phẫu thuật (dưới 18 tuổi) hoặc người không muốn phẫu thuật. Ortho K là kính áp tròng ban đêm, khử độ cận tạm thời bởi khả năng chỉnh hình giác mạc. Tuy nhiên khi ngừng sử dụng, giác mạc sẽ dần quay về trạng thái cong ban đầu, không điều chỉnh triệt để được tật khúc xạ cận thị. Thêm vào đó, phương pháp này còn có nhược điểm là ít hiệu quả với độ cận nặng, chỉ có tác dụng tạm thời, giá kính Ortho K đắt đỏ và vẫn có khả năng bị viêm nhiễm mắt.
Phẫu thuật tật khúc xạ
Ưu điểm là hiệu quả đem lại tốt, độ an toàn cao, thời gian phục hồi sau phẫu thuật ngắn và có thể điều trị triệt để tật khúc xạ. Tuy nhiên giá cả phẫu thuật còn cao và nhiều người còn e ngại đối với việc động “dao kéo” ở vùng mắt.
Phẫu thuật Phakic
Phương pháp này còn gọi là đặt kính nội nhãn, thường áp dụng cho những bệnh nhân có độ cận cao nhưng không đủ điều kiện phẫu thuật khúc xạ. Nhược điểm là có nguy cơ tăng nhãn áp, có khả năng viêm nhiễm, thời gian phục hồi lâu hơn phương pháp phẫu thuật khúc xạ.
Phẫu thuật thay thủy tinh thể
Phương pháp cuối cùng trong điều trị tật khúc xạ này chỉ được chỉ định khi bệnh nhân có độ cận quá cao, không thể phẫu thuật bằng các phương pháp khác.
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh cận thị là gì?
Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của cận thị là:
- Nhìn xa mờ;
- Phải nheo mắt để thấy rõ;
- Nhức đầu do mỏi mắt;
- Khó nhìn trong khi lái xe, đặc biệt là vào ban đêm;
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh cận thị ở trẻ em có thể bao gồm:
- Nheo mắt thường xuyên;
- Ngồi gần tivi, màn ảnh phim hoặc ngồi bàn đầu của lớp học;
- Không nhìn thấy các đối tượng ở xa;
- Chớp mắt quá mức;
- Dụi mắt thường xuyên.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Một số lưu ý để chăm sóc mắt bị cận thị
- Đọc sách, làm việc ở nơi đầy đủ ánh sáng
- Giữ khoảng cách phù hợp khi đọc sách hoặc dùng máy tính, điện thoại, tivi. Khoảng cách khi đọc, viết hoặc dùng điện thoại tối thiểu 30 cm. Với màn hình máy tính, cần để cách mắt 50-60 cm. Khi xem tivi, cần để mắt ở khoảng cách gấp 2-3 lần đường chéo màn hình và không tắt điện khi xem (ví dụ với tivi 40 inch thì nên xem ở khoảng cách 80 – 120 inch, tương đương khoảng 2-3 mét).
- Đảm bảo tư thế ngay ngắn lưng, cổ thẳng trong lúc ngồi học hoặc làm việc. Tránh nằm đọc sách hoặc đọc sách khi đang đi tàu xe.
- Thường xuyên chớp mắt để mắt không bị khô, căng tức, rối loạn điều tiết.
- Thư giãn mắt sau một thời gian học tập, làm việc. Áp dụng quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút làm việc, nhìn ra xa 20 feet (6m) trong khoảng thời gian 20 giây.
- Thường xuyên thăm khám, kiểm tra mắt để điều chỉnh kính phù hợp.
- Đặc biệt, người bị cận nên bổ sung các đầy đủ các dưỡng chất chuyên biệt giúp chăm sóc và bảo vệ mắt từ bên trong. Tiêu biểu, tinh chất Broccophane thiên nhiên đã được chứng minh hiệu quả trong việc bảo vệ thủy tinh thể và võng mạc, từ đó giúp giảm mờ, mỏi mắt, hỗ trợ ngăn ngừa độ cận tiến triển, giảm nguy cơ biến chứng…. Với người chưa bị cận, việc sử dụng dưỡng chất từ Broccophane sẽ giúp hỗ trợ ngăn ngừa sự tấn công của các yếu tố gây hại như ánh sáng xanh từ màn hình các thiết bị điện tử, tia cực tím… hỗ trợ phòng ngừa cận thị hiệu quả.